In de expositie Narratives of Nature laten zes kunstenaars ons de natuur via (zand)sculpturen, objecten, foto en video bekijken en beleven.

Op ZATERDAG 14 en 21 augustus is er een gratis rondleiding: 13 uur + 15 uur

Tijdens de Covid-19-pandemie hebben we de natuur herontdekt. We gingen massaal de paden op, de lanen in, snakkend naar een beetje bewegingsvrijheid. En wat was dat fijn! Meer dan ooit werden we ons bewust van onze (schaarse) natuurlijke omgeving, meer dan ooit zagen we de schoonheid.

Narratives of Nature is een reflectie van die herwaardering. Die werd niet alleen door corona gevoed. Al langer zag curator Fleurie Kloostra met name jonge kunstenaars zoeken naar nieuwe wegen om hun beroepspraktijk te vestigen in een, al voor Covid-19, veranderend en complex landschap. Onder met name jonge kunstenaars signaleerde zij ook de wens om – geheel in de maatschappelijke trend van ontspullen, tiny houses, urban gardening en klimaatbewust eten – met duurzame middelen te werken en zo hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Er ontstond een hernieuwde interesse in natuurlijke materialen en ambachtelijke technieken om het arsenaal aan artistieke uitdrukkingsmogelijkheden uit te breiden.

Het laatste jaar werd die beweging versterkt door de beperkte bewegingsvrijheid. Ateliers op de academies waren niet meer toegankelijk, net als iedereen moesten veel kunstenaars thuis werken. Op veel graduation shows van kunstacademies zag Kloostra dat aankomend beeldend kunstenaars actief op zoek waren gegaan naar wat nog wél mogelijk is.

In plaats van de natuur te beschouwen als enig overgebleven mogelijkheid om elkaar te ontmoeten,  een fraai decor voor uitje, stelden zij zich open voor de verhalen van de natuur zelf. Waarbij ieder die op zijn of haar eigen manier ‘navertelt’. In haar getransformeerde, kunstzinnige vorm, biedt de natuur zo gelegenheid voor een uitwisseling van ideeën, over onszelf, onze omgeving, onze plaats in die omgeving. Zoals we ons in het bos, in de bergen, op zee of aan het strand verhouden tot de natuur, kunnen we dat ook, maar anders, in de expositieruimte. Kijken we naar natuur als kunst, of naar kunst als natuur?

In de expositie Narratives of Nature laten de kunstenaars ons de natuur telkens op een andere manier en in verschillende vormen bekijken en beleven. Al zo lang de mens bestaat, wordt de natuur in lyrische bewoordingen bezongen. De poëzie van Julia-Beth Harris is stevig geworteld in deze traditie. De zes beeldend kunstenaars laten ons door hun ogen verborgen verhalen ontdekken, soms concreet en confronterend, soms symbolisch en poëtisch. Steeds krijgt de natuur een andere betekenis, telkens onthult zij nieuwe informatie, over haar eigen geschiedenis en die van de mensen die haar betreden. En keer op keer dringt de vraag zich op: is dit kunstwerk van de kunstenaar of van de natuur?

Terwijl Joeri Borst de natuur in zijn fotowerk toont in haar essentiële, intrinsieke schoonheid en als ruimte voor bezinning en balans, werden anderen getroffen door het artistieke potentieel van de natuur. Wandelend door het Haagse Bos kreeg visual artistSarah Carlier oog voor de fascinerende, telkens transformerende sculpturen van takken, boomstammen en mos die haar collega-bosgebruikers – ‘anonieme kunstenaars’ – achterlieten. De sporen van menselijk, dierlijk en plantaardig leven die Lisa Maartense in de natuur vindt, krijgen nieuwe betekenis in de beeldende vertalingen die zij creëert met achtergelaten materialen en objecten. Voor stadsmens Bonno van Doorn werd de natuur tijdens de coronacrisis bouwmarkt, supermarkt, studio en thuis in één. Gewapend met wat handgereedschap ging hij als jager-verzamelaar op pad en maakte works-in-progressmet materialen variërend van dennenhout tot konijnenkeutels.

Behalve als onuitputtelijk reservoir van materialen speelt de natuur ook de rol van tastbaar geheugen. In haar indrukwekkende installatie gebruikt Michèle Matyn het volksverhaal van de Jenny Haniver, een figuur dat Antwerpse zeelieden in de zestiende eeuw maakten met het gedroogde en gemummificeerde karkas van een rog. Aan het demonische figuurtje werden magische, zelfs dodelijke krachten toegedicht. Matyn offert de Jenny Haniver terug aan de zee in een poging het evenwicht tussen mens en natuur te herstellen.

Die geschonden balans keert in het veelzijdige werk van Ai Hashimoto terug. De zandsculptuur die tijdens een rituele performance wordt opgebouwd is de weerspiegeling van haar herinnering aan het vernietigende natuurgeweld van de tsunami die delen van Japan in 2011 overspoelde, én de veerkracht van de natuur die daarna weer opkwam. Om haar innerlijke balans te bewaren tijdens de coronacrisis – ook een soort natuurramp – maakte zij een twintig meter lange tekening.

Narratives of Nature presenteert zo een herwaardering van onze natuurlijke omgeving, een uitnodiging tot bewustzijn van onze verbondenheid met en verantwoordelijkheid voor de natuur.

Maar als we die zo belangrijk vinden, waarom zorgen we er dan zo slecht voor?